Bouwteam duurzaam gebouwd 2025

Model overeenkomst: oorsprong, status en toekomst

De oorsprong van de model overeenkomst ligt in 2018/2019. De auteurs constateerden dat er een toenemende belangstelling, ook vanuit aannemers, was in de contractvorm van het bouwteam maar dat hier geen actuele set aan spelregels voor bestond. In aanloop naar de publicatie van de model overeenkomst in 2020 hebben zij een aantal bewuste keuzes gemaakt. Zo was het uitgangspunt dat het model breed toepasbaar en daarom compact moest zijn, maar ook dat de publicatie voor iedereen gratis ter beschikking werd gesteld. Daarnaast gaat het model uit van een fatsoenlijke balans in risicoverdeling en een actieve en betrokken rol van de opdrachtgever. Tot slot is houding en gedrag van alle deelnemers een onderdeel van de overeenkomst. Het gaat dus niet alleen maar over harde of financiële afspraken.  

Toepassing in de praktijk 
De afgelopen vier jaar is de model overeenkomst in honderden, ook kleinere of middelgrote, projecten toegepast. Hierbij is gebleken dat de ‘standaard’ versie in de meeste gevallen toereikend was. In het geval dat er aanpassingen werden gedaan op het model dan ging dit niet ten koste van de belangrijkste uitgangspunten. Daarnaast zijn er andere publicaties of handreikingen ontstaan en wordt er zelfs gewerkt aan vertalingen voor in het buitenland. Kortom, het model heeft zich in de praktijk bewezen! 

Herziening 2025 
De auteurs werken momenteel toe naar een herziening met als publicatie januari 2025. De basisopzet blijft hierbij ongewijzigd. De aanpassingen zijn vooral op basis van praktijkervaringen en ontwikkelingen, bijvoorbeeld op gebied van wet- en regelgeving. Het doel van de auteurs is hierbij: faciliteren van het toepassen van bouwteams als middel om de bouw beter, efficiënter en leuker te maken.  

Tot januari 2025 werken de auteurs via roadshows, eigen observaties, experts op uitnodiging en vertegenwoordigers en organisaties naar de nieuwe versie. Mocht je hier een actieve bijdrage in willen leveren dan is Jaap de Koning (jaap.de.koning@witteveenbos.com) hiervoor benaderbaar. 

Samenwerking in de bouwteamfase – wat gaat al goed

Tijdens de bijeenkomst werd expliciet stilgestaan bij de ontwikkeling van het daadwerkelijk samenwerken in de bouwteamfase. Hierbij werden enkele positieve beschouwingen uit de praktijk genoemd:  

1. Er wordt door partijen steeds meer ruimte gemaakt voor samenwerkend gedrag. Zo zijn partijen steeds openen geworden over risico’s .  
2. Partijen werken explicieter aan de project- en bouwteamdoelstellingen. Hierbij zijn de doelstellingen in de bouwteamfase niet altijd hetzelfde als de uiteindelijke projectdoelstellingen. 

Afgelopen periode zijn er meerder artikelen verschenen over mislukte aanbestedingen of duurdere projecten, veelal vanuit een integrale contractvorm. Daarom ervaren wij binnen Roger bovenstaande beschouwingen ook als positief en geloven wij in de kracht van écht samenwerken. Als opdrachtgever en opdrachtnemer vanaf het begin samenwerken aan een ontwerp en gezamenlijk kansen- en risico’s inventariseren en verdelen, komt dat de slagingskans van het project alleen maar ten goede.  

Samenwerking in de bouwteamfase – wat kan nog beter

Daarnaast zijn er, gericht op samenwerking in de bouwteamfase, ook nog enkele aandachts- en verbeterpunten. Hiervan wil ik er graag twee uitlichten: 

1. De interpretaties over wat een bouwteam biedt, en wat daarmee de verwachtingen zijn van de bouwteamfase, zijn niet altijd helder. Dit begint al in de aanbestedingsfase en brengt een groot risico met zich mee. Als er onbesproken onduidelijkheid is over waar het bouwteam van is en wat er verwacht mag worden, dan geeft dit een verkeerd en ongelijk verwachtingenmanagement. 
2. Het daadwerkelijk doorgronden van elkaars houding en gedrag verdient meer aandacht, bijvoorbeeld over de verschillende bedrijfsculturen. Om dit te verbeteren is een suggestie van de auteurs om houding en gedrag afspraken op een procesmatige wijze te borgen in het model. Nu volgt het vaak uit een annex of uit de inschrijving en blijft het onderbelicht.  

Onze ervaring bij Roger is dat opdrachtgever een belangrijke rol speelt in het concreet maken van de verwachtingen in de bouwteamfase. In de aanbesteding hebben zij namelijk de mogelijkheid om uit te leggen welk beeld zij hebben van de bouwteamfase.

De rol van opdrachtnemer kan hierbij gericht zijn op volledige ontzorging en kartrekker, maar kan ook slechts adviserend zijn over de maakbaarheid van een ontwerp. Naast dat het belangrijk is dat opdrachtgever hier inzicht in geeft in de documenten is het de verantwoordelijkheid van opdrachtnemer om hier vragen over de stellen in de Nota van inlichtingen als deze verwachtingen niet duidelijk zijn.   

Perspectief inschrijvers tijdens de aanbestedingsprocedure

De auteurs constateren een groei in kennis en ervaring bij inschrijvers ten aanzien van de bouwteamfase. Aannemers zijn steeds beter in staat om in te schatten wat een bouwteam omvat, hoe de samenwerking in zo een project idealiter verloopt en wat hun rol is in het sturen op een effectief bouwteamproces. Bij het overgrote deel van de bouwteams leidt het ook uiteindelijk tot een overeenkomst en aanneming van het werk.  

Vanuit Roger ervaren wij nog wel een verschil in niveau tussen organisaties als het gaat om een bouwteam aanbesteding. Hierbij is het niet altijd een verschil in kennis, maar bijvoorbeeld ook een verschil in hoe de organisatie is ingericht om een bouwteamfase succesvol te doorlopen. Het meedraaien in of zelfs kartrekker zijn van een bouwteam vraagt specifieke rollen en expertises die in een ‘standaard’ projectorganisatie niet direct voorhanden zijn. Dit leidt tot organisatievraagstukken zoals: ‘moet ik mijn projectleider nu inzetten als ontwerpleider?’ of ‘is het verstandig een nieuwe functie als ‘ontwerpleider’ in onze organisatie op te nemen?

Sparren?

Mocht je meer willen weten over onze visie op bouwteamaanbestedingen? Of ben je benieuwd naar hoe wij vanuit onze adviesrol een bouwteamaanbesteding begeleiden? Neem dan contact met ons op via onderstaand formulier!