ChatGPT gaat óók het aanbesteden veranderen
Blog
Verwerving in het Sociaal Domein
Aanbesteding sociaal domein
Door Robin Verheijden
Consultant
(Quasi-)inbesteden, Open House, aanbesteden en subsidiëren. Allemaal manieren om de gemeentelijke verantwoordelijkheden voor de zorg en ondersteuning aan inwoners in te richten. Welke contractvorm een gemeente kiest, is afhankelijk van de eigen visie en aard van de afspraken die de gemeente met zorgaanbieders wil maken. Bovendien kent iedere contractvorm een andere sturingsfilosofie en wet- en regelgeving. Het is dus niet mogelijk om een aanbestedingsdocument in de markt te zetten met de titel Subsidietender, om te ‘ontsnappen’ aan de Aanbestedingswet. Enkele aandachtpunten tijdens de verwerving van maatschappelijke dienstverlening in het Sociaal Domein, beschrijven we in deze blog.
Inbesteden en uitbesteden, hoe zit dat ook alweer?
Wanneer een gemeente zelf professionals in dienst neemt om zorgtaken uit te voeren, noemen we dit inbesteden. Een onderdeel uit het Sociaal Domein waar we dit vaker zien is het indiceren van zorg. De gemeente heeft zo veel invloed op doorverwijzingen naar specialistische ondersteuning. Echter, in verband met de complexiteit van het Sociaal Domein en de expertise die hiervoor is vereist, zien we dat gemeenten regelmatig afspraken maken met zorgaanbieders voor de uitvoering van zorg en ondersteuning. Bijvoorbeeld via een quasi-inbesteding. De gemeente richt dan als het ware samen met zorgaanbieders een bedrijfje op dat de zorg en ondersteuning gaat uitvoeren. Quasi-inbesteden zit tussen inbesteden en uitbesteden in. Want wanneer de gemeente ervoor kiest om de zorgtaak volledig uit te laten voeren door zorgaanbieders, noemen we dit uitbesteden. De gemeente contracteert dan aanbieders, via een aanbesteding of een open house procedure. Of de gemeente verleent een subsidie voor de uitvoering van een opdracht, bijvoorbeeld via een subsidietender.
De beste zorg en ondersteuning voor inwoners
Uiteindelijk organiseert de gemeente het landschap van zorg en ondersteuning voor haar inwoners. Zij staan centraal; zij moeten zo normaal mogelijk en zo dichtbij huis als mogelijk geholpen worden. Tegelijkertijd wil de gemeente ook graag meer grip op de uitgaven en ‘echt’ partnerschap met aanbieders.
Dus wat is de beste contractvorm om deze doelstellingen te realiseren? Hoewel er (spoiler alert) meerdere methodieken mogelijk zijn, is het belangrijk om vooraf goed na te denken over de organisatie van het zorglandschap. De keuze voor een contractvorm is namelijk niet zonder gevolgen.
Denk aan: sturing
Eén van de thema’s die we bij Roger vaak zien terugkomen in de keuze voor een verwervingsproces is sturing. Iedere manier van organiseren kent voor- en nadelen die relevant zijn voor de sturingsmogelijkheden die de gemeente heeft binnen een samenwerking met zorgaanbieders. Hierna geven we, per contractvorm, een korte samenvatting.
(Quasi-)Inbesteden
Binnen het (quasi-)inbesteden is er veel sturing vanuit de gemeente mogelijk, aangezien de gemeente zelf de manier van sturing en invulling van taken bepaalt, uitgevoerd door de ambtenaren of de aan de gemeente gelieerde rechtspersoon.
Open House
In een zuiver open house model kiest de inwoner bij wie hij/zij ondersteuning wil ontvangen. Meestal maakt de gemeente een duidelijke afspraak met zorgaanbieders over de levering van een specifiek product of dienst in een afgesproken tijdseenheid. En de minimale eisen die daarop van toepassing zijn. Vaak contracteert de gemeente in een Open House een veelvoud aan aanbieders, waardoor sturen op transformatie en kwaliteit lastig is.
Aanbesteden
In een aanbesteding specificeert de gemeente de opdracht waarvoor zij één of meerdere zorgaanbieders wil contracteren. Er is daardoor veel sturing vanuit de gemeente mogelijk. Een acceptatieplicht is een voorbeeld van hoe de gemeente stuurt op de afdwingbaarheid van de prestaties die de zorgaanbieder moet leveren.
Subsidiëren
Inherent aan een subsidie is dat het initiatief vanuit de subsidieaanvrager komt. De gemeente stelt een bepaalde bedrag beschikbaar als subsidiepot, waar één of meerdere aanbieders een beroep op kunnen doen. De subsidieontvanger richt de uitvoering van de opdracht naar eigen inzicht in. Er is weinig sturing vanuit de gemeente mogelijk, omdat de partner geen wettelijke plicht tot levering heeft.
Meer weten?
Natuurlijk zijn er nog meer inhoudelijke en kader schetsende thema’s die de keuze voor een verwervingsproces beïnvloeden. Ben jij in dienst van een gemeente of regio en stoei jij binnen de maatschappelijke dienstverlening ook wel eens met de keuze voor een verwervingsproces? Wil je graag meer weten?
Kom dan naar de inspiratieochtend ‘Verwerven in het Sociaal Domein’ op 29 maart 2023, op loopafstand van Utrecht Centraal. Meld je dan aan door een bericht te sturen naar robin@weareroger.com en ontvang meer informatie.
