De markt uitdagen met Rapid Circular Contracting
Blog
Woonplaatsbeginsel beschermd wonen, wat is de impact voor inkoop?
Inkopen in het sociaal domein
Door Tara Denkers
Consultant
Iedereen in Nederland heeft recht op een veilige plek om te wonen. Beschermd wonen (BW) is een vorm van ambulante begeleiding voor mensen die door psychische of psychosociale problemen niet zelfstandig kunnen wonen. Deze voorziening valt onder de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en wordt daarom aangeboden door gemeenten. Als gemeente moet deze zorg natuurlijk ingekocht en gecontracteerd worden. Onze ervaring als inkoopspecialisten leert dat het contracteren en inkopen van beschermd wonen voorzieningen en ambulante begeleiding een flinke klus kan zijn.
Een vak apart
Het inkopen binnen het sociaal domein is een vak apart. Dit komt doordat gemeenten zelf mogen kiezen hoe zij de overheidsopdracht vorm willen geven. Er zijn verschillende uitzonderingen binnen de Aanbestedingswet 2012 (2016) specifiek voor het sociaal domein. Bijvoorbeeld de zogenoemde aanbestedingsprocedure voor sociale en andere specifieke diensten (SAS-procedure). Ook kiezen sommige gemeenten voor inkopen via Open House in plaats van via een aanbesteding. Op welke manier ga je contracteren? Welke bekostigingsmethodiek kies je? Hoe lang ga je een contract aan? Een gemeente moet voorafgaand aan de inkoop van beschermd wonen al vele keuzes maken.
Daarnaast gaat het binnen het sociaal domein vaak om hele grote contracten met hoge opdrachtwaardes. De staatssecretaris wil wettelijk verplichten dat gemeenten samenwerken bij de inkoop en bekostiging van BW, wat weer andere vraagstukken met zich meebrengt. Kortom, de inkoop binnen het sociaal domein is maatwerk per gemeente en regio en vraagt om veel expertise van een inkoper of inkoopteam.
Woonplaatsbeginsel beschermd wonen uitgesteld en nu toch ingevoerd per 2024
Daarnaast krijgen gemeenten ook nog eens te maken met de doordecentralisatie van het sociaal domein. Momenteel ontvangen alleen de centrumgemeenten de middelen voor BW op basis van een objectief verdeelmodel. Door invoering van het woonplaatsbeginsel zouden alle 352 gemeenten vanaf 1 januari 2023 financieel verantwoordelijk zijn voor BW. Diverse gemeenten/regio’s die BW opnieuw moesten inkopen, hebben hier dan ook hun inkoopstrategie op aangepast.
Toen in februari 2022 naar buiten kwam dat het woonplaatsbeginsel werd uitgesteld, had dit dan ook impact op verschillende inkooptrajecten. Antwoord op de vraag wat gemeenten moeten doen met dit uitstel blijft veelal in het midden. Inmiddels zijn er geluiden dat de doordecentralisatie van beschermd wonen doorgaat per 2024. Na de zomer komt hier hopelijk meer concrete informatie over naar buiten.
Onze ervaring
Roger ondersteunt op dit moment een regio als inkoopspecialist bij de inkoop van Beschermd Wonen en heeft dit vraagstuk vanuit de praktijk ervaren. Hierin kwamen voornamelijk 2 opties naar voren;
- Doorgaan met de procedure zoals opgezet. Het risico is hier dat de inkoop al is afgerond, terwijl het nieuwe verdeelmodel nog niet in werking is getreden.
- Het (tijdelijk) stoppen van de inkoopprocedure totdat er meer duidelijk is over de ingang van het woonplaatsbeginsel. Echter, deze optie brengt ook weer problemen met zich mee, zoals het niet meer wettelijk kunnen verlengen van bestaande contracten.
Naar onze mening is er daarom geen eenduidige oplossing. Loop je vast met de inkoopprocedure van BW? Of moet de regio BW opnieuw inkopen? Vanuit onze expertise denken wij graag met jullie mee. Neem contact met ons op via onderstaand formulier!
